BURDUR – Batı Akdeniz’de çiftçiler, artan maliyetlerin yol açtığı zorluklar ve kuraklıkla gelen su krizinin kıskacında var olma gayreti veriyor. Maliyetlerin alıp başını gitmesi, Yeşilova üzere bölge barajlarının bir kısmında suyun bitmesi çiftçiyi harekete geçirdi. Burdur’un Karamanlı, Tefenni, Yeşilova ve Çavdır ziraat odalarına kayıtlı üreticilerin başı çektiği ses yükseltme aksiyonlarında üretim krizine deva aranıyor.
BURDUR BARAJLARINDA ALARM ZİLLERİ ÇALIYOR
Her geçen gün artan kuraklık Burdur’da barajları birer birer kurutuyor. Üreticiler için tehlike kapıda. Kentte önümüzdeki günlerde kuraklığın daha da artabileceği istikametinde ikazlar yapılırken, bilhassa tarımda suyun dikkatli ve tasarruflu kullanılması isteniyor. Yıl içinde beklenen yağışların düşmemesi ve iklim değişikliği nedeniyle mevsim normallerinin üzerinde seyreden sıcaklıkların tesiriyle tarlada eserini sulamakta zorlanan çiftçi, susuzluğa tahlil bulup üretimi sürdürmek konusunda çaresiz.
Dr. Erol Kesici DR. KESİCİ: ‘KEŞKE BİZİ DİNLESELERDİ!’
Türkiye Tabiatını Muhafaza Derneği Bilim Danışmanı Dr. Erol Kesici, su tasarrufu değil, ivedilikle su seferberliği yapılması, mutlaka su kanunu çıkarılması ve yabanî sulamadan vazgeçilip damla sulamaya geçilmesi gerektiğini belirterek şunları söyledi:
“Üretim planlaması olmayınca doğal döngü bozuluyor. Düzgün bir tarım ve sulama siyasetine gereksinimimiz var. Su sorunu 30 yıl evvel başladı. ‘Vahşi sulama bitsin, damla sulamaya geçilsin’ dedik, dikkate alınmadı ve bugün göllerimizi kaybetme noktasına geldik. Bu saatten sonra, ‘kırmızı alarm’ deniyor. Keşke bizi dinleselerdi, tedbir alsalardı, göllerin birden fazla varlığını sürdürüyor olurdu. Yakında tarıma, içmeye, kullanmaya su bulamayacağız.”
‘GEÇ GELEN FİYAT, FABRİKALARA YARIYOR’
Susuzluğa gerçek giden kara senaryoya karşın üretimi sürdürmeye çalışan bölge çiftçileri, bir yandan da maliyet krizine deva arıyor.
Geçtiğimiz günlerde traktörlerden konvoy yapıp maliyet hududuna düşen üretim gelirlerini protesto eden çiftçiler, tahlil tekliflerini şöyle sıraladı:
“Ocak 2023’te 22 TL olan mazot Şubat 2024’te yüzde 90 artarak 42 TL oldu. Gübre, tohum, ilaç üzere masraflarımız geçen yıla nazaran yüzde 50 ile yüzde 90 ortasında arttı. Toprak Mahsulleri Ofisi’nin fiyat belirlemede geç kalması, üreticiyi fabrikaların eline bırakıyor. Biz hakkımızın karşılığını istiyoruz. Buğdayın 15 TL olması üzere bir beklentimiz yok fakat maliyetler karşısında eziliyoruz. Girdi kalemlerinin fiyatları, hasat yılı boyunca sabit olsun. Eserimize ekim devrinde alım garantisi verilsin.”
Burdurlu çiftçiler geçen hafta üretimi krize sokan meseleleri protesto için traktörlerinden konvoy oluşturup yollara dökülmüştü. ‘ALIN TERİMİZİN HAKKINI İSTİYORUZ’
Bölgenin sera üreticilerinden Cihangir Yılmaz, “Buğday, arpa, fasülye, kiraz, domates… Kimse bu eserlerin piyasa kıymetinin üzerinde fiyatlanmasını talep etmiyor. Buğday fiyatının 15 lira olmasını talep etmiyoruz, emeğimizin karşılığını, alın terimizin hakkını istiyoruz. Hasat yılı boyunca, tohum, gübre, akaryakıt üzere temel gereksinimlerimiz olan eserlerin fiyatlarının sabit fiyat garantisi altında çiftçilerin hizmetine sunulmasını talep ediyoruz. Yoksa biz her geçen gün toprağa küsmeye devam edeceğiz” diye konuştu.
‘SON ÇİFTÇİ DE EKMEKTEN VAZGEÇTİĞİNDE…’
Bölge tarımında iki temel talebin üretime dayanak ve kuraklıkla uğraş için damla sulama altyapısı olduğunu söyleyen çiftçi Özcan Şengün ise şunları söyledi:
“Son çiftçi toprağını ekmekten vazgeçtiğinde mi değer bilinecek? Artık bıçak kemiğe dayandı. İsteğimiz tek yürek olup sesimizi yetkililere duyurabilmek. Türkiye’de sulama ekipmanlarının ve sulama fiyatlarının değerli olması bu kuraklıkta belimizi büküyor. Burdurlu çiftçiler sıkıntı günler yaşıyor. Yetkililer sesimizi duysun, taleplerimizi görsün. Mazot sarfiyatı, bizim en büyük yüklerimizden biri. Tohum, gübre, ilaç üzere masraflarımız yüzde 50 ila 90 ortasında artışlar gösterdi. Maliyetler, önümüzde koca bir dağ oldu. Bizi ekim yapamaz hale getirdi. Üretim takviyesi istiyoruz, seralara, tarım yerlerine damla sulama altyapısı için teşvik gereksinimi var, araçlara ÖTV indirimi yapılsın.”
‘ÇİFTÇİ GÜNDEN GÜNE TOPRAĞA KÜSÜYOR’
Toprak Mahsulleri Ofisi’nin fiyat belirlemede aktif rol oynamadığından ve geç kaldığından yakınan Şengün, bu durumun üreticiyi fabrikalar ve tüccarların eline ittiğini söyledi:
“Geç kalmış fiyat siyasetiyle enflasyonu çiftçinin üzerine yıkarak, market fiyatlarını uygun tutmaya çalışıyorlar. Lakin maalesef bilmiyorlar ki çiftçi toprağa küsüyor, kendine çıkış yolları arıyor. Kimse eserlere afaki fiyat talep etmiyor. Talebimiz emeğimizin karşılığını almak. Fiyatlandırma vaktinde yapılsın. Hasat yılı boyunca tohum, gübre, akaryakıt üzere temel gereksinimlerimiz da sabit fiyat garantisi altında olsun. Çiftçiye bunlar çok görülmesin.”