8 Eylül 1999’da yürürlüğe giren yasa ile Türkiye’nin gündemine giren EYT kavramı milyonlarca bireye emeklilik yolunun açılmasıyla tahlile kavuştu.
Yasanın meclisten geçmesinin akabinde sigorta şartlarını yerine getiren, prim günü kriterini ve ödemesini sağlayanlar yaşa takılmaksınız emekli olabilecek.
Milyonlarca kişinin merakla beklediği düzenlemenin Meclis’e gelmesi ise tam bir muammaya dönüştü.
Daha evvel ocak ayı sonunda Meclis’in gündemine geleceği belirtilen düzenlemenin tarihi evvel şubat ayına daha sonra da mart ayına sarktı.
AKP’Lİ ÇELİK’TEN AÇIKLAMA GELDİ
AKP Sözcüsü Ömer Çelik, partisinin Merkez Yürütme Kurulu (MYK) toplantısı devam ederken basın toplantısı düzenledi. Gazetecilerin EYT ile ilgili sorusu üzerine Çelik, “İrade ortaya çıkmıştır. Bakanımız gerekli açıklamayı yaptı. Herkes müsterih olsun. Şubat en geç mart ayında sonuca ulaşılmış olacaktır” dedi.
EYT KİMLERİ KAPSIYOR?
23 yıllık sorunun tahliline ait teklif, 8 Eylül 1999’dan evvel çalışmaya başlayanları kapsayacak. 2 milyon 250 bin kişinin yararlanacağı EYT konusunda rastgele bir yaş hududu uygulanmayacak.
EYT ile ilgili şimdi yasalaşma süreci gerçekleşmediği için şu an yapılan müracaatlar geçerli olmayacak. Yasal süreç tamamlandıktan sonra müracaatlar, e-Devlet üzerinden SGK’ye yapılacak.
EYT MÜRACAAT KOŞULLARI NELER?
SSK, BAĞ-KUR ve Emekli Sandığı’na tabi EYT’lilerin emeklilik şartları neler olacak?
Emeklilik için prim günü, sigortalılık mühleti ve yaş koşulu bulunuyor. EYT’liler birinci iki kaidesi yerine getirmişlerse yahut getirdiklerinde yaşa bakılmaksızın emekli olabilecekler. Bu SSK’lılar için 5000 prim günü, bayanlarda 20 yıl, erkeklerde 25 yıl sigortalılık müddeti. BAĞ-KUR ve Emekli Sandığı’nda bayanlarda 20 tam yıl (7200 prim günü), erkeklerde 25 tam yıl (9000 prim günü).
BORÇLANMA İLE EMEKLİLİK OLABİLECEK Mİ?
Sigortalı çalışmaya başlamadan evvel askerlik yapmış olan ve sigorta başlangıç tarihi 9 Eylül 1999-8 Mart 2001 tarihi ortasında olanlar 18 aylık askerlik borçlanması yaptıklarında, sigorta başlangıç tarihi borçlandıkları mühlet kadar geriye çekilecek. Yalnızca sigorta başlangıcını 8 Eylül 1999 tarihine çekecek halde borçlanmaları kâfi bulunuyor.
ASKERİ BORÇLANMA YAPILABİLECEK Mİ?
İlk sigortalı olduğu tarihten evvel askere gidenler askerlik borçlanması yaparak, birinci sigortalı olduğu tarihi öne çekebilirler. Böylelikle EYT’den yararlanma tarihi de öne gelmiş olur.
Askerlik ve doğum borçlanması ile yurt dışı borçlanmalar için ödenen primler şimdiki minimum fiyat üzerinden hesaplandığı için hizmet borçlanması dilekçesini 31 Aralık 2022 tarihine kadar verenler bu yılki minimum fiyat üzerinden, 1 Ocak 2023 tarihinden sonra dilekçe verenler ise yüzde 54.66 oranında zamlanan yeni minimum fiyat üzerinden prim ödeyecekler.
EYT’LİLER NE KADAR MAAŞ ALACAK?
Emekli aylıkları prim gün sayısı ve çalışma mühletine nazaran değişiklik gösteriyor. Burada 2000 öncesi, 2000-2008 ortası ve 2008 sonrası çalışma mühletlerine nazaran farklı düzeyler kelam konusu e-Devlet’te “Ne kadar emekli aylığı alırım” formunda yapılan sorgulamalarda çıkan düzey bağlanacak aylığa yakın düzey olarak gösteriliyor.
Öncelikle yasanın yürürlüğe girmesi beklenecek. Yasanın yürürlüğe girdiği ay emeklilik dilekçesi verenlerin birinci maaşı, dilekçeyi takip eden ayın birinci gününden geçerli olarak ödenecek.