“Türkiye’deki her 6 kişiden 1’i migren hastası”

Türkiye’nin 85 milyonluk nüfusu olduğu göz önüne alındığında her 6 şahıstan birinin migren hastası olduğunu vurgulayan Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Gülşen Kocaman, “Migren bayanlarda, erkeklere nazaran 3 kat daha sık görülmektedir. Ortalama 5 bayandan biri, 16 erkekten biri ve 11 çocuktan biri migren hastasıdır” dedi.

Migrenin tekrarlayan baş ağrıları ile ortaya çıkan kronik nörolojik bir hastalık olduğunu belirten Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Gülşen Kocaman, dikkat edilmesi gerekenler hakkında ikazlarda bulundu. Migrenin hastanın hayat kalitesini bozan, aile, iş, toplumsal hayatını derinden etkileyebilen, hayatın her alanındaki performansı düşüren, hastayı yoran çok sıkıntı bir ağrı olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Kocaman, bu yüzden hastalığın tüm taraflarıyla güzel tanınması ve yanlışsız yönetilmesinin çok kıymetli olduğunun altını çizdi.

“Ağrılar 72 saat boyunca sürebilir”

Prof. Dr. Kocaman, “Migren, müdahale edilmezse 4-72 saat (çoğunlukla tüm gün) süren, ekseriyetle şiddetli, zonklayıcı, bulantı-kusma ve/veya ışıktan ve sesten rahatsızlığın eşlik ettiği, ekseriyetle başın bir bölgesinde ağırlaşan bir baş ağrısıdır” sözlerine yer verdi.

“Kadınlarda erkeklerden 3 kat fazla görülüyor”

Dünyada yaklaşık 1 milyar, ülkemizde de yaklaşık 13.1 milyon kişinin migren hastası olduğunun varsayım edildiğini lisana getiren Prof. Dr. Kocaman, “Ülkemizin 85 milyonluk nüfusu olduğu göz önüne alınırsa, her 6 bireyden birinin migren hastası olduğu görülmektedir. Bayanlarda, erkeklere nazaran 3 kat daha sık görülmektedir. Ortalama 5 bayandan biri, 16 erkekten biri ve 11 çocuktan biri migren hastasıdır. Migren dünyada en sık maluliyete neden olan hastalıklardandır. 50 yaşına kadar erken çocukluk dâhil her yaş periyodunda görülebilir. 50 yaşından sonra başlaması nadirdir” dedi.

“Hastaların yalnızca yüzde 40’ı teşhis alıyor”

Dünya Sıhhat Örgütü’nün migreni olan hastaların yalnızca yüzde 40’ının profesyonel olarak teşhis aldığını iddia ettiğini tabir eden Prof. Dr. Kocaman, “Maalesef bu kadar yaygın olmasına rağmen hakikat teşhis alan ve gerçek yönetilen hasta oranı azdır. Migren, insan beyninde hudut hücreleri, atardamarlar, beyin zarları ve gaye dokularda kimi kimyasal değişimlerin olduğu, genetik potansiyeli olan çok istikametli bir hastalıktır. Kesin nedeni, nasıl ve hangi beyin bölgesinden başladığı tam aydınlatılamamıştır. Genetik ve çevresel faktörlerin rol oynadığı bilinmektedir. Birinci derece akrabalarında migren hikayesi bulunan bireylerde bu hastalığın görülme mümkünlüğü çok daha yüksektir” diye konuştu.

“Lodos, soğuk hava ve parlak ışıklar migreni tetikleyebilir”

Migren ataklarının çeşitli tetikleyicileri olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Kocaman, bunları şöyle sıraladı:

“Günlük yaşantı içindeki birçok durumdan etkilenip tetiklenebilirler. Gerilim, yorgunluk, uyku düzensizliği (az uyku-çok uyku), açlık, yetersiz sıvı alımı, hormon dalgalanmaları (özellikle bayanlarda adet döngüsü sırasında), rüzgâr (özellikle lodos), parlak ışık, soğuk hava, yüksek rakım, hava kirliliği, sigara, kimi keskin kokular, kimi besinler (fermente besinler, küflü peynir, kurutulmuş besinler, narenciye, balık, çikolata, kuruyemişler, nitrat içeren besinler, işlenmiş besinler, alkolik fermente içecekler, kafeinli içecekler, güç içecekleri) migreni tetikleyen en önemli faktörlerdir.”

“Teşhiste hastadan alınan bilgiler önemli”

Migren teşhisinin ağrı özellikleri ile ilgili hastadan alınan bilgilere dayanarak konulduğunu söyleyen Prof. Dr. Kocaman, şu bilgileri paylaştı:

“Hastanın fizikî ve nörolojik muayenesi, laboratuvar tetkikleri ve beyin görüntülemeleri olağandır. Kimi durumlarda beyin tümörü yahut enfeksiyon üzere başka nedenleri dışlamak emelli doktor manyetik rezonans görüntüleme (MRI) yahut bilgisayarlı tomografi (BT) üzere testler isteyebilir.”

“Tedavide üç temel yaklaşım uygulanıyor”

Tıpta hastalıkların çoğunluğunda olduğu üzere migrende de büsbütün yok edici bir tedavinin olmadığının altını çizen Prof. Dr. Kocaman, “Ancak bu durum tedavisi yok manasına da gelmemektedir. Büsbütün hasta özelinde planlanması gereken çok tesirli ve çeşitli tedavi metotları vardır. Tedavide asıl gaye hastanın ağrı sayısını ve şiddetini kıymetli ölçüde azaltmaktır” dedi.

Tedavinin bir nöroloji uzmanı idaresinde hastanın ağrılarının şiddeti, sıklığı, daha evvel kullandığı tedaviler, tıbbi özgeçmişi, tedavi tercihleri üzere durumlar göz önüne alınarak hasta özelinde planlanması gerektiğini lisana getiren Prof. Dr. Kocaman, migren tedavisinde üç temel yaklaşım olduğunun altını çizerek şunları anlattı:

“Atak tedavisi: Migren atağını kısa müddette durdurmak için ağrı sırasında alınan ağrı kesici ilaçlardır. Klasik ağrı kesiciler ve migrene özel ağrı kesiciler formundadır.

Önleyici Tedavi: Ataklar sık olduğunda (en az her hafta olan ağrılar varsa) sıklığını azaltmak için sistemli olarak kullanılan ağrı engelleyici ilaçlardır. Günlük sistemli alınması gereken tablet yahut belirli aralıklarla uygulanan çeşitli iğneler (botulinum toksini, migren aşısı gibi) biçimindedir.

Yaşam Stili Değişiklikleri: Gerilim idaresi, tertipli uyku ve yeme alışkanlıkları, sağlıklı diyet ve tetikleyicilerden kaçınmak migreni denetim altına almada başka tesirli metotlardır.”

“Migrenli bireyler sigara ve şekerden uzak durmalı”

Migrenin genel olarak beyin ve bedene kalıcı fizikî ziyan vermediği kabul edilse de son gelişmelerin felç riskinde 2,5-4 kat artışa yol açtığını desteklediğini vurgulayan Prof. Dr. Kocaman, “Migrenli şahısların sigara, kolesterol yüksekliği, yüksek tansiyon ve şeker hastalığı, doğum denetim hapı kullanımı üzere damar sertliği riski taşıyan ek meselelerden uzak durması da ayrıyeten çok kıymetlidir. Migren, bireylerin toplumsal ve iş ömrünü derinden etkileyen karmaşık bir rahatsızlıktır. Ataklar sırasında günlük aktiviteler yapılamaz hale gelebilir ve hastalar kendilerini izole hissedebilir. Bu nedenle, migrenin fizikî olduğu kadar ruhsal boyutlarının da dikkate alınması önemlidir” diye konuştu.

“Erken teşhis ve uygun tedavi ile sorun olmaktan çıkartılabilir”

Son olarak erken teşhis ve uygun tedavi ile migrenin sorun olmaktan çıkartılıp, hastaların hayat kalitesi kıymetli ölçüde artırılabileceğini kelamlarına ekleyen Prof. Dr. Kocaman, “Yaşam üslubu değişiklikleri, tetikleyicilerden kaçınma, ruhsal ve toplumsal takviye migrenle gayrette değerli bir rol oynar. Migrenle yaşayan bireylerin, bu hastalık hakkında daha fazla bilgi edinmeleri ve bir nöroloji uzmanından dayanak almaları çok önemlidir” diyerek açıklamalarını sonlandırdı. (DHA)