2. Körfez Savaşı’nın ayak sesleri! İran’dan ABD ve İsrail tehdidi… Ürdün, Birleşik Arap Emirlikleri, Suudi Arabistan, Katar…

Ürdün, İsrail idaresinin işgal altındaki Doğu Kudüs’te yer alan Birleşmiş Milletler Yakın Doğu’daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) merkezinin toprağını gasbetme kararını kınayarak, bunu “uluslararası hukukun açık bir ihlali ve işgali pekiştirme girişimi” olarak kıymetlendirdi.

Ürdün Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, İsrail’in, UNRWA’nın Filistin topraklarındaki faaliyetlerini durdurmaya yönelik teşebbüslerinin ve ajansa karşı sistematik kışkırtmasının güçlü bir biçimde kınandığı tabir edildi.

Açıklamada, İsrail’in bu adımı memleketler arası hukukun, BM tüzüğünün ve işgal altındaki Filistin topraklarında faaliyet gösteren BM kuruluşlarının dokunulmazlıklarının açık bir ihlali olarak nitelendirildi.

İsrail’in bu kararlarının, memleketler arası hukuku ve 2334 sayılı karar da dahil olmak üzere BM Güvenlik Kurulu kararlarını ihlal ettiği ve İsrail’in işgalci bir güç olarak yükümlülükleriyle çeliştiği aktarılan açıklamada, bu icraatların, İsrail’in işgal altındaki Filistin topraklarındaki işgalini pekiştirme ve buralar üzerindeki denetimi sıkılaştırma istikametinde devam eden teşebbüslerinin bir kesimi olduğu belirtildi.

Açıklamada, İsrail’in UNRWA’ya siyasi suikast düzenlemeyi ve Filistinlilere insani yardım sağlama eforlarını engellemeyi amaçlayan argümanlarını ve hareketlerini sürdürmesinin feci sonuçları olacağı konusunda ikazda bulunuldu.

Bakanlığın açıklamasında, memleketler arası toplumun BM yetkisini korumak ve Filistinli mültecilere hayati hizmetler sağlamayı sürdürmesini sağlamak için UNRWA’yı siyasi ve mali açıdan desteklemeye devam etmesinin değerli olduğu vurgulandı.

Arap yetkililer, Tahran idaresinin bilinmeyen diplomatik kanallar üzerinden İran’a yönelik bir İsrail taarruzunda Körfez ülkelerinin kara ya da hava alanının kullanılmasına müsaade vermesi halinde maksatları olacağını belirttiğini söyledi.

ABD gazetesi Wall Street Journal’de yer alan habere nazaran, İran’ın İsrail’e “intikam” almak hedefiyle fırlattığı 180 füzeye İsrail’den milissileme tehdidi gelmişti.

Tahran idaresi, Körfez’deki Batı takviyeli petrol zengini Arap ülkelerini ve Orta Doğu’daki öteki Amerikan müttefiki ülkeleri, İsrail ve ABD’nin İran’a yönelik misilleme hareketlerine müsaade etmeleri halinde kendilerine saldıracakları istikametinde tehdit etti.

Arap yetkililer, İran’ın tehdit ettiği ülkeler ortasında ABD askerlerine mesken sahipliği yapan Ürdün, Birleşik Arap Emirlikleri, Suudi Arabistan ve Katar’ın da bulunduğunu vurguladı.

Yetkililer, bu ülkelerin Biden idaresine askeri altyapılarının ya da hava alanlarının ABD ya da İsrail tarafından İran’a karşı rastgele bir hücum operasyonunda kullanılmasını istemediklerini söylediğini aktardı.

Arap yetkililer, İran’ın tehditleri muğlak olsa da, petrol zengini Körfez Ülkeleri’nde uzun müddettir Amerikan güvenlik şemsiyesiyle korunan petrol tesislerinin vurulabileceğine dair tasalara yol açtığını söyledi.

Yetkililer, dünyada Amerikan askerlerinin en ağır olduğu bölgelerden biri olan bölgedeki ABD askeri tesislerinin ve kuvvetlerinin de risk altında olabileceğini sözlerine eklediler.

ABD Savunma Bakanlığı yetkilileri, Orta Doğu’daki ortaklarının Pentagon’a, İsrail savaş uçaklarının kendi toprakları üzerinde uçmasını ya da ABD askerlerinin kendi hava alanlarının içinden ya da üzerinden hücum operasyonları düzenlemesini istemediklerini söylediklerini kabul etti.

ABD Savunma Bakanlığı yetkilileri, Arap ülkelerinin ABD güçlerinin legal müdafaa operasyonları yürütmesine müsaade verildiğini söylediğini aktardı.

Bir ABD Savunma Bakanlığı yetkilisi, Arap ülkelerinin taleplerinin gayrı resmi olduğunu tabir etti.

İsrail’in Suriye-Lübnan hududunda bulunan İran Kızılayı’na (IRCS) ilişkin sahra hastanesine yönelik hava saldırısına İran hükümetinden reaksiyon geldi. İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Bakayi saldırıyı “savaş” kabahati olarak niteleyerek İsrail’i kınadı.

Bilinen tüm milletlerarası insani yasa ve yönetmeliklere nazaran hastanelerin gaye alınmasının yasak olduğunu hatırlatan Bakayi, “İşgalci rejimin Gazze, Lübnan ve Suriye’deki hastane ve tıbbi merkezlere yönelik tekrarlanan atakları, Siyonist rejimin tüm memleketler arası norm ve standartlara karşı isyanının açık bir göstergesidir” sözlerini kullandı.

Uluslararası Kızılhaç Komitesi ve başka ilgili milletlerarası insan hakları örgütlerinin İsrail’e net halde reaksiyon göstermesi gerektiğini vurgulayan Bakayi, memleketler arası toplumu yerlerinden edilen yüz binlerce Lübnanlı mülteciye yardım için harekete geçmeye çağırdı.

The mobile #hospital of the #Iranian_Red_Crescent_Society, located at the #Lebanon–#Syria border, which consisted of 56 beds, and a pharmaceutical warehouse, has completely been burned due to the last night’s attack of Zionist occupied regime.#NotATarget#Reshtu pic.twitter.com/YSc1CwSt7L

— Iranian Red Crescent Society (@Iran_RCS) October 10, 2024

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile ABD Başkanı Joe Biden’ın Tel Aviv’in İran’a mümkün atak planının niteliği ve kapsamı konusunda mutabakata yakın oldukları argüman edildi.

Walla haber sitesi, Netanyahu ile Biden’ın 9 Ekim’deki telefon görüşmesinde İsrail’in İran’a muhtemel misillemesinin ele alındığını yazdı.

Adı açıklanmayan İsrailli ve ABD’li yetkililere dayandırılan haberde, Netanyahu ile Biden ortasındaki görüşmede İsrail’in İran’a mümkün hücum planının niteliği ve kapsamı konusunda Washington ile Tel Aviv ortasındaki fikir ayrılığının “büyük oranda giderildiği” ileri sürüldü.

Fikir ayrılıkları büyük oranda giderilse de İsrail’in mümkün misilleme atak planının Washington idaresinin istediğinden “biraz daha agresif olduğu” savunuldu.

Haberde ayrıyeten dün akşam toplanan İsrail Güvenlik Kabinesinin, Netanyahu ile Savunma Bakanı Yoav Gallant’a İran’a akının zamanlamasını belirleme yetkisini vermesinin beklendiği belirtildi.

Pentagon Basın Sözcüsü Tuğgeneral Patrick Ryder, günlük basın toplantısında, İsrail’in Lübnan’da devam eden ve 104’ü çocuk, 194’ü bayan olmak üzere 2 bin 169 kişinin hayatını kaybettiği ataklar konusunda soru yağmuruna tutuldu.

Bir gazetecinin, “Washington her gece bombalansa, Teksas, Washington, New York eyaletleri gaye alınsa, 60 milyondan fazla kişi meskenlerinden kaçmak zorunda kalsa buna hala ‘sınırlı operasyon’ der misiniz?” sorusuna Ryder, “Kara harekatı açısından ‘sınırlı’ olarak görmeye devam ediyoruz.” karşılığını verdi.

Ryder, İsrail’in savunmasının yanı sıra bölgesel güvenlik ve istikrar açısından İsrailli ortaklarıyla Hizbullah’a yönelik gayretlerin boyutu ve kapsamı konusunda görüşmelerin sürdüğünü belirtti.

“Size söylenen bunun ‘sınırlı bir kara saldırısı’ olduğu açıklamasına prestij ediyor musunuz?” biçimindeki öbür bir soruya da Ryder, “İsrail, Lübnan hududunda Hizbullah’ın akın altyapısını ortadan kaldırmak için sonlu bir operasyon yürütüyor.” yanıtını verdi.

Ryder, ABD’nin bölgede ulusal çıkarları olduğunu, İsrail ile uzun müddettir devam eden güvenlik işbirliğinin de buna dahil olduğunu söz etti.

İsrail’in Lübnan’da yalnızca Hizbullah’ı değil Lübnan ordusu varlıklarını ve BM barış gücü ögelerini da gaye aldığı, Lübnan topraklarına İsrail bayrağı diktiği tarafındaki haberlerle ilgili soruyu yanıtlayan Ryder, “Bu haberler muhakkak tasa verici lakin bunları bağımsız olarak doğrulayan bilgiye sahip değilim.” dedi.

Ryder, 7 Ekim 2023’ten bu yana İsrail’e yapılan yardımların maliyetine ait soruyu yanıtlarken de “7 Ekim’den bu yana İsrail’e milyarlarca dolarlık güvenlik yardımı sağladığımızı söylemek dışında kesin bir sayı veremem.” demekle yetindi.

İsrail’in Lübnan’daki Birleşmiş Milletler Süreksiz Misyon Gücü’ne (UNIFIL) yönelik saldırısına bir reaksiyon de Kanada’dan geldi. Kanada Dışişleri Bakanlığı’nın toplumsal medya platformu X üzerinden yaptığı açıklamada, İsrail kuvvetlerinin UNIFIL üssüne ateş açması “endişe verici ve kabul edilemez” olarak nitelendi. Açıklamada, “Kanada, barış gücü ve insani yardım çalışanlarının korunması ve tüm tarafların milletlerarası insani hukuka uyması davetinde bulunuyor” denildi.

İsrail’in Lübnan’a yönelik akınları, BM’nin bölgedeki faaliyetlerini de olumsuz etkiledi.

Barış Operasyonlarından Sorumlu Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Yardımcısı Jean-Pierre Lacroix, BM Güvenlik Kurulu toplantısında yaptığı açıklamada Lübnan’daki BM Barış Gücü askerlerinin emniyet ve güvenliğinin “giderek daha fazla tehlikeye girdiğini” söyledi.

İsrail’in “Merkava tankları” ve iş makineleriyle birçok bölgeye girdiğine dikkat çeken Lacroix, Hizbullah’ın ise Mavi Sınır üzerinden ateş etmeyi sürdürdüğünü hatırlattı.

“BARIŞ GÜCÜ ÜSLERİNE HAPSOLDU”

23 Eylül’den bu yana operasyonel faaliyetlerin neredeyse durma noktasına geldiğini kaydeden Lacroix, “Barış gücü askerleri uzun bir müddettir üslerine hapsolmuş durumda” tabirlerini kullandı. UNIFIL olarak bilinen misyonun diplomatik bir tahlile yönelik tüm uğraşları desteklemeye hazır olduğunu vurgulayan Lacroix, “UNIFIL, 1701 sayılı kararın uygulanmasını desteklemekle görevlendirilmiştir. Lakin bu kararın kararlarını uygulamanın taraflara ilişkin olduğu konusunda ısrarcı olmalıyız” formunda konuştu.

İsrail ordusunun BM tesisleri yakınlarındaki askeri mevcudiyetini eleştiren Lacroix, İsrail ordusunun UNIFIL’in statüsünü ve çalışanı ile tesislerini korumak zorunda olduğunun altını çizdi. UNIFIL’e katkı sağlayan üye ülkelere teşekkür eden Lacroix, BM Güvenlik Kurulu’nun güçlü dayanağının hiç olmadığı kadar değerli olduğunu da kelamlarına ekledi.