Hacettepe Üniversitesi, Psikiyatri Anabilim Kolu ve Gerilim Araştırmaları Merkezi’nden Dr. Cengiz Kılıç, Dr. İrem Yıldız, Dr. Gülhan Gülşen, Dr. Anıl Alp ve Başşehir Üniversitesi, Psikiyatri Anabilim Dalı’ndan Dr. Esra Emekli tarafından, ‘Covid pandemisi sırasında maske-takma kurallarına uymamanın ruhsal nedenleri’ bahisli araştırma yapıldı. 3 bin 709 kişi üzerinde yapılan araştırma memleketler arası British Journal of Psychiatry-Open mecmuasında yayına kabul edildi. Araştırmada, şahıslardaki kapalı alan endişesinin maske takmanın önüne geçen en kıymetli nedenlerden biri olduğu anlaşıldı.
‘MAKYAJIMI BOZUYOR’ DİYENLERİN ORANI YÜZDE 3.5
Araştırmaya katılan erkeklerin yüzde 15.1’i ve bayanların yüzde 9,5’i ‘nefes aldırmıyor’, erkeklerin yüzde 18,2’si, bayanların yüzde 11.5’i ‘gözlük buğulanıyor’, erkeklerin yüzde 15.4’ü, bayanların yüzde 9.8’i ‘terletiyor ve sıcak basıyor’, erkeklerin yüzde 13.7’si, bayanların yüzde 9.4’ü ‘konuşulanlar anlaşılmıyor’, erkeklerin yüzde 24.7’si, bayanların yüzde 15.3’ü ‘spor yapmak zor’, erkeklerin yüzde 5.9’u, bayanların 2.5’i ‘görünüşü bozuyor’, erkeklerin yüzde 3’ü, bayanların yüzde 3.5’i ise ‘makyajı bozuyor’ gerekçesiyle maske takmaktan kaçındıklarını belirtti.
ALIŞVERİŞ YAPMAYI BIRAKTILAR
Yine araştırmaya katılan erkeklerin yüzde 32.1, bayanların yüzde 33.8’i dışarda yemek yemeyi, erkeklerin yüzde 16’sı, bayanların yüzde 19.1’i seyahat etmeyi, erkeklerin yüzde 26.3’ü, bayanların yüzde 27.8’i toplu taşımayı kullanmayı, erkeklerin yüzde 25.3’ü, bayanların yüzde 28.7’si dışarıda alışveriş yapmayı maske takmamak için bıraktığını ya da azalttığını söyledi. Ayrıyeten erkeklerin yüzde 11.7’si, bayanların yüzde 12.5’i de maske takmamak için meskenden çalıştığını belirtti. ‘Cezası olmasa hiç maske takmam’ diyen erkeklerin oranı yüzde 5.8, bayanların oranı ise yüzde 2.1 formunda oldu. ‘Aşı olmadım, olmayacağım’ diyenlerin oranı ise erkeklerde yüzde 3.7, bayanlarda yüzde 3.8 çıktı.
‘ERKEKLERİN MASKA TAKMAMA ORANI DAHA YÜKSEK’
Dr. Cengiz Kılıç ise, araştırmanın sonuçlarına nazaran bayanlarda Covid-19’a yakalanma, ya da yakınlarına bulaştırma tasasının erkeklerden daha fazla olduğunu söyledi. Kılıç, “Klostrofobi yani kapalı alan korkusu puanları bayanlarda erkeklerden çok daha yüksek. Erkeklerde hem ‘maske takmak istemiyorum’ diyenler, ‘çevremdekilere nazaran maske kurallarına daha az uyuyorum’ diyenler, hem de ‘cezası olmasa hiç takmazdım’ diyenler bayanlara nazaran daha fazla. Maske takmaktan kaçınma ‘alışverişe gitmedim’, ‘dışarıda yemek yemedim’ açısından ise kadın-erkek farkı yok. Araştırmada 3 bin 709 bireye ulaştık. Bu bireyler ortasında en çok maskeden hoşlanmama ve takmak istememe nedeninin daha çok ‘spor yapamıyorum’, ‘çalışamıyorum’, ‘maske takınca gözlüğüm buğulanıyor göremiyorum’, ‘karşıdaki kişinin konuştuğunu anlamıyorum’ ya da ‘onlar benim konuştuğumu anlamıyor’ üzere şeyler var. Bunlar en çok çıkan yanıtlar. Aslında insanlardan daha çok duyarız sandığımız ‘makyajımı bozuyor’, ‘görüntümü komik yapıyor, tuhaf gösteriyor’ üzere şeyler çok çok daha azdı” dedi.
‘ARAŞTIRMANIN TOPLUM SIHHATİNE KIYMETLİ KATKILARI OLACAK’
Dr. Kılıç, maske takmamak için yüzde 25’in üstünde kişinin hayatlarını kısıtladıklarının ortaya çıktığını vurgulayarak, “Kaçınmayla ilgili yüzde 25’in üstünde kişi hayatlarını kısıtladıklarını belirttiler. Pandemi devrinde ‘dışarıda yemek yemeyi bıraktım’, ‘seyahat etmeyi bıraktım’, ‘toplu taşıma araçlarına binmeyi bıraktım’ üzere karşılık veren beşerler çok büyük orandaydı. Birçok insan ‘pandemi geride kaldı’ diye konuşuyor. Birincisi bunun bir garantisi yok, şimdiki pandemide tekrar alevlenmeler olabilir. İkincisi ve garantisi olan bir şey yeni pandemiler gelecek. O yüzden de bizim bu bahisteki bulgularımızın toplum sıhhatine çok değerli katkısı olacak. İnsanların maskeye ya da aşıya karşı çıkmasının ruhsal nedenleri olabilir ve bunlara yardım edilebilir. Doğal ki hepsine yardım etmek gerekmeyebilir, beşerler kendi kendine de bir grup önlemleri alabilir ve başa çıkabilirler. Ruhsal bir boyutu araştırdığımız için ‘bu beşerler ruhsal olarak hasta’ üzere bir şeyi muhakkak söylemiyorum. Aslında o denli bir münasebet de bulamadık, hastalıkla bir bağı yok; lakin bu insanlardaki kapalı yer korkusu şayet maskeye karşı önlemlere uymayı zorlaştırıyorsa buna yardımcı olunabilir” diye konuştu.