ANTALYA – Kamuoyunda “akademisyenler bildirisi” ya da “barış bildirisi” olarak bilinen “Bu Suça Ortak Olmayacağız” başlıklı metni imzaladığı için Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Ana Bilim Dalı’ndan 686 sayılı KHK ile ihraç edilen Antalya Tabip Odası Lideri Prof. Dr. Taha Karaman, mahkeme kararı ile vazifesine iade edildi. Ankara 21’inci Yönetim Mahkemesi’nin verdiği kararda, Prof. Dr. Karaman’ın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 30 gün içinde misyonuna yeniden başlamasına oy birliği ile karar verildi. Kararda, yaklaşık 2 bin 200 akademisyenin imzası bulunan bildiriye verilen takviyenin tabir özgürlüğü kapsamında kıymetlendirilmesi gerektiğine vurgu yapıldı.
‘ÇOK DEĞERLİ BİR KARAR’
Prof. Dr. Karaman kararı, “Mahkemeden akademiye dönme kararı çıktı. Memleketler arası hukuk bakımından büyük bir ihtimalle emsal karar olur. Daha evvel ret kararı çıkanlarda da dönüş olur” diye yorumladı. Hukuksal süreçle ilgili bilgi veren dava avukatı Münip Ermiş de “Mahkemenin aldığı bu karar istinafa gitse bile üniversitenin yasal olarak en geç bir ay içinde misyona başlatması gerekiyor. Kararla ilgili istinafa gidildiği istikametinde bir bilgi almadık. Sürecin akıbetini Yükseköğrenim Kurulu’na sorduk, karşılık bekliyoruz. Nihayetinde yalnızca Antalya’da vazifesinden uzaklaştırılan akademisyenler için değil tüm Türkiye’de birebir süreci yaşayan akademisyenler için de emsal niteliğinde kıymetli bir karar” dedi.
AYM KARARINA ATIF YAPILDI
Anayasa Mahkemesi’nin 26 Temmuz 2019 tarihli “Zübeyde Füsun Üstel ve diğerleri” bahisli kararına atıf yapılan kararda, dava konusu bildirinin tıpkı olması ve ‘ifade hürriyeti’ kapsamında bulunduğuna ilişkin Anayasa Mahkemesi’nin ilgili kararı hatırlatıldı. Taha Karaman’ın kamu vazifesine iadesi istemiyle İnanılmaz Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu’na yaptığı başvurunun reddedilmesinin hukuka uygun olmadığının belirtildiği mahkeme kararında, “Anayasa Mahkemesi ve Danıştay kararı da gözetildiğinde söz konusu bildiriye imza atmanın, davacının anılan örgüt ile irtibat ve iltisaklı bulunduğunu göstermeyeceği değerlendirilmiştir. Davacının, bir küme akademisyen tarafından yayınlanan bildiriye imza attığı gerekçesiyle hakkında yapılan soruşturma sonucunda Akdeniz Üniversitesi Disiplin Kurulu kararıyla kontratının feshinin iptali istemiyle açılan davada Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuksal isabet bulunmadığına karar verilmiştir” denildi.
HUKUKUN ÜSTÜNLÜĞÜNE VURGU
“Kamu otoritelerine yönelik eleştirilerde mahkememiz kimi unsurlar benimsemiştir” denilen kararda beraata ait şu münasebetler sunuldu: “Bazı sözler kamu gücünü kullanan organlar nazarında kabul edilemez görülse bile hukukun üstünlüğüne dayanan demokratik bir toplumda, düzene karşı çıkan fikirler serbestçe açıklanmalıdır. Terörle aktif mücadele, demokratik hukuk devletinin temel unsurlarını koruyarak yapılabilir. Bu kapsamda, ne kadar ağır olursa olsun, devletin terörle mücadele siyasetlerini eleştiren görüş ve düşüncelerden ötürü kişilere yaptırım uygulanmamalıdır. Kamu otoriteleri, şiddete teşvik içermedikçe ceza soruşturmasına başvurma konusunda kendilerini sınırlandırmalıdır. Bildirideki tabirlerin rastgele bir kişiyi yahut resmi görevliyi doğrudan gaye almadığı, kamuoyunu yakından ilgilendiren bir hususta büyük bir toplumsal tartışmaya yönelik tabirler barındırdığı kabul edilmelidir.”
‘YETKİLİLERİN SERT BİÇİMDE ELEŞTİRİLMESİ TEHLİKE DEĞİLDİR’
Dava sürecinde barış bildirisi ile ilgili değerlendirmede şu sonuçlara ulaşıldığı açıklandı:
“Başvurucuların altına imza attıkları bildirinin bir bütün olarak şiddete doğrudan yahut dolaylı teşvik olarak nitelendirilmesi mümkün görünmemektedir. Bildiride o tarihlerde sürmekte olan çatışmaların sona erdirilmesi talebinin baskın olduğu değerlendirilmiştir. Açıklanan bir düşüncenin salt ağır olması, yetkilileri sert biçimde eleştirmesi, topluma, devlete ve demokratik siyasal düzene yönelik olarak bir tehlike olduğu manasına gelmez. Bildirinin ülkemizi memleketler arası alanda küçük düşürme gayesi olduğu gerekçesi, müdahalenin meşru sebebi olarak kabul edilemez. Bildiri, bütün olarak bakıldığında yetkililere çatışmaların sona erdirilmesi ve yaşam hakkına ilişkin prensip ve kuralların korunması çağrısını içermektedir. Söz özgürlüğünün yalnızca toplum tarafından kabul gören yahut zararsız kabul edilen fikirler için değil incitici, endişelendirici bilgi ve düşünceler için de geçerli olduğu sonucuna ulaşılmıştır.”