İkinci defa fakat bu sefer oldukça tecrübeli olarak Beyaz Saray’a geri dönen Donald Trump’ın hem ülkesinde hem de dünya siyasetinde ne üzere değişikliklere yol açacağı bilinmezken, yalnızca ABD’li bayanlar Trump periyodunda nelerle karşılaşabileceklerinden haberdarlar. Kamala Harris’e takviye veren ABD’li bayanlar, varsayım edilebileceği üzere önemli bir hayal kırıklığı yaşıyor.
Bu hayal kırıklığından olsa gerek “Trump sağcılığı”na karşı da bildiğimiz manada gayret vermek yerine bayanları erkeklerle çıkmayı, evlenmeyi ya da seks yapmayı reddetmeye çağıran Güney Kore kökenli 4B akımına yöneliyor. Toplumsal medyada bu hususta çok sayıda paylaşım görebilirsiniz.
4B akımının dört temel reddi şunlar: heteroseksüel evlilik (Korece’de bihon), çocuk sahibi olmak (bichulsan), erkeklerle çıkmak (biyeonae), erkeklerle cinsel ilgiye girmek (bisekseu). Yani erkekleri büsbütün bayanların ömründen çıkarmak amaçlanıyor. Bunu kimi feminist hareketlerde de görmüştük lakin pek gerçekçi olmadığından sönüp gitmişti. Artık yine benzerinin ortaya çıkması enteresan. Denenmişi deneyecek oluyorlar aslında.
TikTok’da akımı savunan bayanlardan biri “kadınlar, erkeklerle çıkmayı bırakın. Erkeklerle seks yapmayı bırakın. Erkeklerle konuşmayı bırakın. Kocalarınızı boşayın, erkek arkadaşlarınızı terk edin, onları terk edin! Onlar sizi umursamıyor” diyor. Durumun “papaza kızıp pilav yememek” gibisi bir manzara arzetiği ortada.
Akıma ilgi hakikaten büyüyor. Salı günkü seçim gecesinden bu yana, Amerika Birleşik Devletleri’nde Google’da “4B hareketi” için yapılan aramalar yüzde 4 bin oranında artarak son 72 saat içinde en çok trend olan mevzulardan biri haline geldi. En yüksek ilgiyi gösteren beş eyaletin yani Washington, D.C., Colorado, Vermont, Minnesota ile Maine’in Demokratların kalesi olması, Kamala Harris’in kaybıyla hayal kırıklığına uğrayan bayanların bu yükselişi yönlendirdiğini gösteriyor.
Hatırlayalım. Harris ile destekçilerinin birçok için bayan hakları bu seçimin en değerli vaadiydi. Lakin, bayan düşmanı telaffuzlarına, Yüksek Mahkeme’nin Haziran 2022’de federal kürtaj hakkını iptal eden kararından sorumlu olmasına karşın bayanlar Trump’a oy yağdırdı. Çıkış anketlerine nazaran bayanlar sağa kaydı yani. Harris, Biden’ın 2020’deki 15 puanlık farkına kıyasla bayan oylarını yalnızca sekiz puan kazandı.
Trump, eyaletlerin kürtaj haklarını yasalaştırmasına takviye verdiğini söylemişti tekraren. Ancak bayanlar kürtajın federal seviyede yasaklanmasından ya da en azından daha evvel önerdiği üzere ülke çapında kürtajı 15 hafta ile sınırlayan bir yasanın çıkmasından korkuyor. Bu ya da gibisi münasebetlerle süratle 4B akımına yöneliyorlar.
Yine TikTok’da rabbitsandtea isimli hesaptan bir bayan seçimin sonraki günü “Dün gece Cumhuriyetçi erkek arkadaşımdan ayrıldım. Bu sabah resmen 4B hareketine katılıp Amerikalı bir bayan olarak üzerime düşeni yapıyorum” paylaşımı yaptı. Süratle viralleşen paylaşımın 9,4 milyondan fazla izlendiği belirtiliyor.
4B akımı ya da hareketi, bir vakitler dünyayı kasıp kavuran MeToo üzere global feminist hareketlerden esinlenmiş meğerse. Güney Kore’de 2019 yılında ülkenin kökleşmiş toplumsal cinsiyet eşitsizliklerine, bayan düşmanı kültürüne karşı protestoların ortasında başlamış. Yükseldiği devir ise muhafazakar lider adayı Yoon Suk-Yeol’un ülkede yapısal cinsiyetçiliğin var olmadığını argüman ederek Toplumsal Cinsiyet Eşitliği ve Aile Bakanlığı’nın kaldırılması için kampanya yürüttüğü 2021 başkanlık seçimleriydi. Bilindiği üzere Güney Kore 2023 datalarına nazaran OECD ülkeleri ortasında en büyük cinsiyete dayalı fiyat farklarından birine, üreme çağındaki bayanların ortalama bir çocuktan daha az çocuk sahibi olmasıyla dünyanın en düşük doğum oranına sahip. Ayrıyeten Güney Kore’de bayanların erkeksiz yaşamaları bir ömür biçimi. Yani dileyen rahatlıkla bunu uygulayabilir.
Demek ki Güney Kore’de bu kadar radikal olmasının mantıklı nedenleri var 4B akımının. Bayanların, çocukların haklarından mahrum olduğu bir ülkede çocuk dünyaya getirmemek anlaşılabilir. Ancak ABD’de Trump kazandı diye “erkek arkadaşlarınızdan ayrılın, kocalarınızı boşayın” demenin bir manası var mı emin değilim.
Doğu Asya’daki bayan hareketleri konusunda uzman olan ABD’li Profesör Katharine Moon, The New York Times’a verdiği demeçte “Trump’ın iktidara gelmesiyle birlikte bayanların içinde bulunduğu tehlikeli duruma dikkat çekmek için süreksiz bir araç” diyor 4B akımı için.
Duruma bakılırsa o denli galiba.